بیماری اسکای انگور(سکته مو)
بیماری اسکای مو یکی از بیماری های مخرب، نابودگر و روبه گسترش باغات انگور و تاکستان ها می باشد. این بیماری بیشتر به درختان انگور مسن(بالای 10 سال) خسارت میزند. قارچ Phaeoacremonium minimum، به‌عنوان عامل اصلی این بیماری در جهان شناخته شده و بیماری‌زایی آن روی انگور در ایران به اثبات رسیده است.
علائم بیماری اسکای انگور
این بیماري به دو شکل، سندروم مزمن و سندروم حاد دیده می شود.
سندرم مزمن
شامل علائمی روي برگ ها و جوانه ها و نیز علایم درون تنه و شاخه هاي اصلی است.
علائم روی برگ
علایم اولیه برگی به صورت لکه هاي سبز روشن یا کلروتیک بین رگبرگ ها ویا در طول حاشیه برگ ها به شکل مدور یا نامنظم گسترش می یابند. این لکه ها به تدریج به هم پیوسته و نکروتیک می شوند و سرانجام تنها رگبرگ اصلی به صورت نواري سبز رنگ و غیرآلوده باقی می ماند. زمانی که بافت هاي کلروتیک برگ رنگ آن از زرد-قهوه اي تا قرمز-قهوه اي تغییر می یابد، برگ هاي بیمار الگوي پوست ببری (tiger stripe )بخود می گیرند. گاهی اوقات نواحی نکروتیک سطح برگ خشک شده و جدا میشوند و حاشیه برگ به صورت نامنظم باقی می ماند.
علائم روی حبه
نقاط ریز به رنگ قهوه اي تیره، بنفش یا ارغوانی به تعداد کم یا زیاد روي پوست حبه ها توسعه می یابد که به آن خال سیاه (سرخچه سیاه) میگویند. در حبه های دارای لکه های، پوست ترک خورده و شکاف های طولی و عرضی بر روی میوه ظاهر میشود. چنین میوه هایی ، چروکیده و خشکیده شده و نهایتاً میریزند.
علائم درون تنه و شاخه هاي اصلی
روي گیاهان بالغ (بالاي هشت سال) علائم درونی شامل پوسیدگی سفید است که به تدریج چوب سخت را به توده اي نرم ، شکننده و اسفنجی تبدیل می کند. پوسیدگی اغلب از زخم هاي بزرگ هرس شروع شده ، تا بافت چوبی امتداد یافته و یا محدود به بافت هاي قدیمی تر می ماند. گاهی اوقات به هم پیوستن یا رسیدن پوسیدگی به سطح ، سبب ایجاد ترك در طول تنه شده که آن را ترك خوردگی گویند.
علائم روی ریشه
علایم بیشتر به صورت تغییر رنگ ریشه است، اما به ندرت خطوط سیاه رنگی نیز در سراسر طول ریشه دیده می شود. هر چند علایم روي ریشه در درختان انگور آلوده همیشه وجود ندارد.
علائم روی جوانه
علایم در بهار به صورت تاخیر و یا ضعف رشد جوانه ها می تواند شروع شود.
سندروم حاد اسکا
سندروم حاد اسکا، به طور ناگهانی در اواسط تابستان با پژمردگی برخی از سرشاخه ها و گاهی تمامی سرشاخه ها آشکار می شود. برگ هاي سبز به ظاهر سالم، سبز کم رنگ شده و سریعا پژمرده و در چند روز کاملا خشک می شوند. سکته مو، در تابستان هاي گرم رخ می دهد. به ویژه زمانی که پس از بارندگی شاهد هواي گرم و خشک باشیم. این موضوع می تواند با افزایش سریع غلظت و فعالیت متابولیت هاي سمی در زمان تعرق مرتبط باشد.
عوامل انتشار آلودگی بیماری اسکای انگور
عوامل انتشار آلودگی بیماری اسکای انگور
- انتقال از طریق محل هرس و توسط وسایل آلوده
- استفاده از قلمه های آلوده
- بستر کاشت آلوده
- حشرات قارچ خوار و کنه ها، می توانند در تماس با این گونه قارچ ها باعث انتشار اسپورها شوند.
مدیریت و کنترل بیماری اسکای مو
کنترل زراعی
- یکی از اقدامات برای جلوگیری از این بیماری ها انجام تغذیه کافی و مناسب است زیرا در شرایط استرس یا تنش و تغذیه ناکافی احتمال آلودگی به این بیماری را افزایش می‌دهد.
- آبیاری به اندازه و مناسب و جلوگیری از تنش کم آبی
- هرس شاخه های آلوده
- سوزاندن شاخه های آلوده و خارج کردن آنها از باغ
- ضد عفونی ادوات هرس و قلمه زنی
- قطع کردن و ریشه کنی درختان خشکیده و بیرون بردن آنها از باغات انگور.
کنترل شیمیایی
هنوز روش کنترل شیمیایی مناسبی برای بیماری اسکای معرفی نشده است .ولی کاربرد برخی قارچکشها برای کنترل بیماری توصیه میشود.
- فوزتیل آلومینیوم( (WG80% دو در هزار یکی از قارچکشهایی امیباشد. که نتایج مطلوبی در کنترل بیماری داشته است.. سمپاشی روی اندام های هوایی انجام گردد .چهار نوبت سمپاشی در فاصله۱۰روز بعد از شکوفه دهی و حداقل در سه سال متوالی توصیه می‌کردد.
- استفاده از قارچ کش های مسی در دو نوبت اولی در پاییز و دومی بعد هرس. علاوه بر بردو میتوان از قارچکش های پنکونازول و سایپرکونازول و کاربندازیم نیز بعد هرس استفاده کنیم .
- رنگ آمیزی تنه با مخلوط قارچ کش بردو نیز توصیه می‌گردد.
جمله پایانی
در مجموع مدیریت باغ شامل هرس به موقع و مناسب و پوشاندن محل زخـم هـا بـا قـارچکش و یـا پوشـش هـاي مناسب، کاهش تنش از جمله آبیاري به موقع و تغذیه مناسب می تواند نقش مهمی در کاهش این بیماري داشـته باشد.
گرد آورنده :
مهندس امیرحسین انصاری
