مگس گیلاس (کرم گیلاس)
سعی داریم در این مقاله برای شما دوستان عزیز به بررسی یکی از مهم ترین افات باغات گیلاس بپردازیم و روش های کنترل و مبارزه با این افات را برای شما عزیزان بیان کنیم.
ﻣﮕﺲ ﻣﯿﻮه ﮔﯿﻼس Rhagoletis cerasi از خانواده Tephritidae از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻓﺎت گیلاس در اﯾﺮان اﺳﺖ. این افت به میوه هایی که دارای پوست نازک هستند بیشترین خسارت را میزند مثل گیلاس و آلبالو.
خسارت این افت از بیشتر مناطق کشور از جملـه اسـتان هاي تهران، البرز، اصفهان،آذربایجان شرقي و خراسان، گزارش شـده اسـت.
چرخه زندگی آفت مگس (کرم گیلاس)
حشره کامل این آفت نوعی مگس با دگردیسی کامل است. این افت دارای یک نسل در سال میباشد و زمستان را به صورت شفیره در محدوده سایه انداز و در نزدیکی میزبان در قشر سطحی خاک و حتی درون میوه های الوده روی درخت و ریخته شده در روی زمین میگذراند.
ظاهر شدن این مگس به شرایطی منجمله ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﺷﻔﯿﺮه، ﻣﯿﺰان دﻣﺎي ﺧﺎك درﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر، ﺷﺮاﯾﻂ دﻣﺎي ﻫﻮا درﻃﻮل روز دارد. اما معمولا ظهور این افت در زمان رنگ گیری یا به عبارتی تغییر رنگ میوه از سبز می باشد.
حشرات ماده، ميوه تخمگذاري شده را علامت گذاری می‌کنند. بنابراین حشرات ماده دیگر روي این ميوه ها تخمریزي نمي كنند. برای همین ، درون هر ميوه تنها یک لارو دیده مي شود ،پس مگس ها میتوانند میوه های زیادی را آلوده نمایند.
ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻣﮕﺲ ﻫﺎ درﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﯿﻦ ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﻫﻔﺘﻪ میباشد. مگس ها تخم های خود را داخل میوه جایگذاری می کند.بعد از تفریخ ،لاروهای سفید تا صورتی رنگی خارج می‌شود که از بافت میوه تغذیه و بالغ می‌شوند. این لاروها هنگام تغذیه فضولاتی تولید می‌کنند که میتوانند بافت میوه را بیشتر تخریب و موجب گندیدگی میوه شود.
دوره ﻧﻤﻮ ﻻروي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﻣﺎي ﻣﺤﯿﻂ و ﻣﺮﺣﻠﻪ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻣﯿﻮه ﮔﯿﻼس ﺑﯿﻦ ۱۷ ﺗﺎ ۳۰ روز طول می‌کشد. لارو بعد از تغذیه، میوه را ترک کرده و وارد خاک می‌شود و در قشر سطحی خاک تبدیل به شفیره می شود . شـفيره تا اواسـط ارديبهشت، بـه همـان حالـت مانده و بسـته به منطقـه، همزمان با تغييـر رنگ ارقـام ديررس، بـه حشـره کامـل تبديـل شده و چرخه تکرار مي‌شـود.
کنترل و مبارزه با آفت مگس گیلاس(کرم گیلاس)
مبارزه با این افت فقط محدود به مبارزه شیمیایی نمیشود بلکه علاوه بر مبارزه ی شیمیایی مبارزه ی زراعی نیز باید انجام شود .
مبارزه زراعی :
- استفاده از یخاب زمستانه برای ازبین بردن فرم زمستان گذران مگس گیلاس.
- پابیل یا شخم زمستانه جهت کنترل حالت زمستان گذران این افت.
- جمع اوری میوه های آلوده و از بین بردن آنها.
- از ﺣﺬف ﻋﻠﻒ ﻫﺎي ﻫﺮز ﮔﺮاﻣﯿﻨﻪ در ﺳﺎﯾﻪ اﻧﺪاز درﺧﺘﺎن ﮔﯿﻼس بخصوص در زﻣﺎن ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺣﺸﺮات ﮐﺎﻣﻞ آﻓﺖ، جلوگیرس شود، زﯾﺮا وﺟﻮد ﻋﻠﻒﻫﺎيﻫﺮز ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ دﻣﺎي ﻣﺤﯿﻂ ﮔﺸﺘﻪ و زﻣﺎن ﻇﻬﻮر آﻓﺖ را ﺣﺪود ده روز ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ می‌اندازد.
- استفاده از کارت زرد در باغات قبل از شروع رنگ گیری میوه
- استفاده از طعمه چسبنده (طعمه هایی شبیه گیلاس هستند که بزرگ و براق می باشندکه دارای خاصیت چسبندگی هستند)
- استفاده از تله فرولایت
- استفاده از پوش توری با ﺳﻮراخ ﻫﺎی 3/1 ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﺑﺮ روي درﺧﺘﺎن ﮔﯿﻼس تا قبل از ﻇﻬﻮر ﺣﺸﺮات ﮐﺎﻣﻞ ﻣﮕﺲ ﮔﯿﻼس ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل، ﺳﺒﺐ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻫﺠﻮم آﻓﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﻮه می‌شود..
مبارزه شیمیایی :
- طعمه پاشي مسموم روش جـــديدي است کــه بــا کمک آن ميتــوان آفت را بــا کمتـريـن آلـودگي‌هاي زيسـت محيطي کنتـرل کرد. بـراي اين‌کار محلـول پروتئين هيدروليـزات ۳ درصـد را به همراه سـم مالاتیون ۳ درهـزار تهيه کرده، و با سـمپاش پشـتي تلمبـه‌اي محلول فـوق را تنها روي تنـه درختـان مي‌پاشـند.
- سمپاشی در زمان تغییر رنگ میوه در ارقام دیررس از سبز به زرد با سمومی مانند مالاتیون و اسپینوساد انجام میگیرد.
گرد آورنده:
مهندس امیرحسین انصاری
